σπιρίτουαλ

(spiritual). Θρησκευτικός ύμνος των μαύρων της Βόρειας Αμερικής, εμπνευσμένος από ευαγγελικά και βιβλικά θέματα και προσαρμοσμένος στα γεγονότα της καθημερινής ζωής. Διαδόθηκε πολύ στα τέλη του 19ου αι. και συνδυάζει στοιχεία της χριστιανικής υμνωδίας με εκφραστικά μέσα (αρμονικά, ρυθμικά) αφρικανικής καταγωγής. Στην αρχική του εκδήλωση το σ. αναπτυσσόταν πάνω σ’ ένα εκφραστικό τόξο, που αποκορυφωνόταν σ’ ένα είδος μυστικιστικής έκστασης, κάτι σαν «καταληψία», που επιτείνεται με τη ρυθμική κίνηση των χεριών και των ποδιών. Μαρτυρία, ακόμα και οπτική, της ειδικής αυτής υποβολής προσφέρεται στην κινηματογραφική ταινία Αλληλούια του Κινγκ Βίντορ. Πολυάριθμα ειδικευμένα συγκροτήματα παρουσιάστηκαν στην Αμερική και διέδωσαν την παράδοση του σ. και πρέπει v’ αναφερθεί ιδιαίτερα, ως ο λαμπρότερος ερμηνευτής του, ο νέγρος Αμερικανός βαθύφωνος Πολ Ρόμπσον, που στα τραγούδια αυτά έδωσε, επιπλέον, την αξία υψηλού κοινωνικού και πολιτικού συμβόλου του αγώνα για την ελευθερία των νέγρων.